Sterylizacja parowa | Wytyczne dotyczące dezynfekcji i sterylizacji | Biblioteka Wytycznych | Kontrola infekcji (2024)

Podstawową zasadą sterylizacji parowej przeprowadzanej w autoklawie jest wystawienie każdego przedmiotu na bezpośredni kontakt z parą o wymaganej temperaturze i ciśnieniu przez określony czas. Zatem istnieją cztery parametry sterylizacji parowej: para, ciśnienie, temperatura i czas. Idealną parą do sterylizacji jest sucha para nasycona i woda porwana (frakcja sucha ≥97%).^{813, 819}Ciśnienie służy do uzyskania wysokich temperatur niezbędnych do szybkiego zabicia mikroorganizmów. Aby zapewnić działanie bakteriobójcze, należy uzyskać określone temperatury. Dwie popularne temperatury sterylizacji parowej to 121°C (250°F) i 132°C (270°F). Te temperatury (i inne wysokie temperatury)⁸³⁰należy utrzymywać przez minimalny czas, aby zabić mikroorganizmy. Uznane minimalne okresy ekspozycji przy sterylizacji opakowanych artykułów medycznych wynoszą 30 minut w temperaturze 121°C (250°F) w sterylizatorze grawitacyjnym lub 4 minuty w temperaturze 132°C (270°F) w sterylizatorze z próżnią wstępną (Tabela 7). Przy stałych temperaturach czasy sterylizacji różnią się w zależności od rodzaju przedmiotu (np. metal czy guma, plastik, przedmioty z prześwitami), tego, czy przedmiot jest opakowany czy nie, oraz typu sterylizatora.

Dwa podstawowe typy sterylizatorów parowych (autoklawów) to autoklaw grawitacyjny i wysokoobrotowy sterylizator z próżnią wstępną. W pierwszym przypadku para jest wpuszczana od góry lub po bokach komory sterylizacyjnej i, ponieważ para jest lżejsza od powietrza, wypycha powietrze z dna komory przez otwór spustowy. Autoklawy wyporowe grawitacyjne są stosowane głównie do przetwarzania mediów laboratoryjnych, wody, produktów farmaceutycznych, odpadów medycznych podlegających przepisom i artykułów nieporowatych, których powierzchnie mają bezpośredni kontakt z parą. W przypadku sterylizatorów grawitacyjnych czas penetracji do porowatych przedmiotów jest wydłużony z powodu niepełnej eliminacji powietrza. Punkt ten ilustruje dekontaminacja 10 funtów odpadów mikrobiologicznych, która wymaga co najmniej 45 minut w temperaturze 121°C, ponieważ uwięzione powietrze pozostające w ładunku odpadów znacznie opóźnia przenikanie pary i wydajność ogrzewania.^{831, 832}Szybkobieżne sterylizatory z próżnią wstępną są podobne do sterylizatorów z wyporem grawitacyjnym, z tą różnicą, że są wyposażone w pompę próżniową (lub eżektor), która zapewnia usunięcie powietrza z komory sterylizacyjnej i ładunku przed wpuszczeniem pary. Zaletą stosowania pompy próżniowej jest niemal natychmiastowe przenikanie pary nawet do porowatych wsadów. Test Bowiego-Dicka służy do wykrywania nieszczelności i niewystarczającego usuwania powietrza i składa się z złożonych ręczników chirurgicznych wykonanych w 100% z bawełny, które są czyste i wstępnie przygotowane. Na środku opakowania należy umieścić dostępny w handlu arkusz testowy typu Bowie-Dick. Pakiet testowy należy umieścić poziomo w przedniej, dolnej części stojaka sterylizatora, w pobliżu drzwi i nad odpływem, w pustej komorze i pozostawić w temperaturze 134°C na 3,5 minuty.^{813, 819}Test przeprowadza się codziennie w sterylizatorze parowym próżniowym, przed pierwszym przetworzonym wsadem. Powietrze, które nie zostanie usunięte z komory, będzie zakłócać kontakt pary. Opracowano mniejsze jednorazowe zestawy testowe (lub urządzenia do prowokowania procesu) w celu zastąpienia stosu złożonych ręczników chirurgicznych do testowania skuteczności systemu próżniowego w sterylizatorze z próżnią wstępną.⁸³³Urządzenia te „zaprojektowano tak, aby symulowały sterylizację produktu i stanowiły określone wyzwanie dla procesu sterylizacji”.^{819, 834}Powinny być reprezentatywne dla obciążenia i symulować największe wyzwanie dla ładunku.⁸³⁵Wydajność próżni sterylizatora jest akceptowalna, jeśli arkusz wewnątrz pakietu testowego wykazuje jednolitą zmianę koloru. Uwięzione powietrze spowoduje pojawienie się plamki na arkuszu testowym z powodu niemożności dotarcia pary do wskaźnika chemicznego. Jeżeli sterylizator nie przejdzie testu Bowiego-Dicka, nie należy go używać do czasu sprawdzenia go przez personel zajmujący się konserwacją sterylizatora i pozytywnego wyniku testu Bowie-Dick'a.^{813, 819, 836}

Inną metodą sterylizacji parowej jest proces pulsacyjnego przepłukiwania parą, w którym szybko usuwa się powietrze poprzez wielokrotne naprzemienne przepłukiwanie parą i impuls ciśnienia powyżej ciśnienia atmosferycznego. Powietrze jest szybko usuwane z wsadu, podobnie jak w sterylizatorze z próżnią wstępną, ale wycieki powietrza nie mają wpływu na ten proces, ponieważ para w komorze sterylizacyjnej ma zawsze ciśnienie wyższe od atmosferycznego. Typowe temperatury i czasy sterylizacji wynoszą od 132°C do 135°C z czasem ekspozycji od 3 do 4 minut w przypadku porowatych wsadów i narzędzi.^{827, 837}

Podobnie jak inne systemy sterylizacji, cykl parowy jest monitorowany za pomocą monitorów mechanicznych, chemicznych i biologicznych. Sterylizatory parowe są zwykle monitorowane za pomocą wydruku (lub graficznie) poprzez pomiar temperatury, czasu utrzymywania temperatury i ciśnienia. Zazwyczaj wskaźniki chemiczne mocuje się na zewnątrz i włącza do opakowania w celu monitorowania temperatury lub czasu i temperatury. Skuteczność sterylizacji parowej monitoruje się za pomocą wskaźnika biologicznego zawierającego zarodnikiGeobacillus stearothermophilus(dawniejBacillus stearothermophilus).Pozytywne wyniki testów na zarodniki są zjawiskiem stosunkowo rzadkim⁸³⁸i można je przypisać błędowi operatora, niewystarczającemu dostarczaniu pary,⁸³⁹lub nieprawidłowe działanie sprzętu.

Przenośne (stołowe) sterylizatory parowe znajdują zastosowanie w przychodniach ambulatoryjnych, stomatologicznych i wiejskich.⁸⁴⁰Sterylizatory te są przeznaczone do małych instrumentów, takich jak strzyka*wki i igły podskórne oraz instrumentów dentystycznych. Zdolność sterylizatora do osiągnięcia parametrów fizycznych niezbędnych do osiągnięcia sterylizacji należy monitorować za pomocą wskaźników mechanicznych, chemicznych i biologicznych.